کلر مایع یا هیپوکلریت سدیم (NaClO) یکی از ترکیبات شیمیایی با قدرت ضدعفونی کنندگی بسیار بالا می باشد که بوی تند و زننده ای داشته و زرد رنگ است. ترکیب این ماده با آب منجر به تولید اسید هیپوکلروز و هیپوکلریت میشود و فرآیند ضدعفونی و گند زدایی را در تصفیه آب انجام می دهد. گروه صنعتی هفت؛ ارائه دهنده مواد شیمیایی تصفیه آب و فاضلاب در ادامه به معرفی کامل کلر مایع یا آب ژاول پرداخته و به مواردی از قبیل روند تولید، ویژگی ها و همچنین قیمت و نحوه خرید آن اشاره خواهد داشت.
آنچه در این مطلب می خوانید:
کلر مایع چیست؟
کلر عنصر 17 جدول تناوبی می باشد که دارای عدد اتمی 7 بوده و با cl شناخته شده است و در طبیعت بیشتر به صورت نمک های کلرید وجود دارد. از مهم ترین ویژگی های این عنصر می توان به رنگ زرد و بوی تند و زننده آن اشاره نمود. یکی از ترکیبات بسیار مهم و پرکاربرد از کلر، هیپوکلریت سدیم یا کلر مایع می باشد که قدرت بالایی در از بین بردن بو و ضد عفونی دارد. NaOCl یا هیپوکلریت سدیم که با نام آب ژاول و آنتی فرمین نیز شناخته شده می باشد، برای اولین بار توسط Berthollet یکی از دانشمندان فرانسوی در سال 1785 تولید شد.
مقالات مرتبط:
ترکیب آب ژاول یا کلر مایع که ابتدا توسط شرکت جاول معرفی شد، ابتدا برای سفید کردن پنبه کاربرد داشت و به مرور برای ضد عفونی آب و سطوح و همچنین رفع بو نیز از آن استفاده شد.
نحوه تولید کلر مایع یا هیپوکلریت سدیم
تولید کلر مایع به شیوه های مختلفی انجام میشود که از اصلی ترین آنها می توان به دمیدن گاز کلر به محلول سود سوزآور یا NaOH اشاره نمود. نکته بسیار مهم در روند تولید آب هیپوکلریت سدیم (Sodium hypochlorite)، انجام واکنش ها در لوله های پی وی سی می باشد. توجه داشته باشید که کلر دارای خاصیت خورندگی بالایی بوده و به همین دلیل لازم است در محیط های آزمایشگاهی و رعایت اصول ایمنی این ترکیب انجام شود.
به منظور افزایش راندمان و کارایی در نتیجه واکنش کلر و محلول سود سوزآور لازم است دمای محیط سرد باشد. در حالت کلی واکنش در دمای 20 درجه سانتی گراد شروع و در 42 درجه به اتمام میرسد. در نهایت پس از فراهم ساختن شرایط محیطی و دمایی مناسب و تزریق کلر به اندازه کافی که توسط ORP مقدار آن تشخیص داده میشود، واکنش زیر صورت میگیرد:
Cl۲ + NaOH —-> NaClO + NaCl + H۲O
همان طور که اشاره شد، اصلی ترین روش برای تولید کلر مایع ترکیب کلر و محلول سود سوزآور می باشد، اما با الکترولیز آب نمک نیز می توان به این نتجیه دست پیدا نمود. البته توجه داشته باشید که در روند تولید آب ژاول به این روش گاز هیدورژن نیز تولید خواهد شد که قابل انفجار است.
استفاده از ترکیب سدیم بی کربنات و کلسیم هیپوکلریت نیز برای تولید هیپوکلریت سدیم مورد استفاده قرار میگیرد. در اثر ترکیب این دو در نهایت واکنش زیر صورت خواهد گرفت:
Na2CO3 + Ca(OCl)2 —-> 2NaOCl + CaCO3
ویژگی های کلر مایع
هیپوکلریت سدیم مانند سایر ترکیبات بدست آمده از کلر دارای ویژگی های فیزیکی و شیمیایی مختلفی می باشد که عدم اطلاع از آنها می تواند خطرات زیادی را به همراه داشته باشد. از جمله ویژگی های کلر مایع می توان به گزینه های زیر اشاره نمود:
- در اثر ورود کلر مایع به آب، اسید هیپوکلروز و هیپوکلریت تشکیل میشود. اسید هیپوکلروز نیز به اکسیژن و اسید هیدروکلریک تبدیل شده که خاصیت اکسید شوندگی و ضد عفونی بالایی دارند.
- تماس کلر مایع با نور و حرارت منجر به تبخیر و ناپدید شدن آن می گردد.
- آب ژاول یا هیپوکلریت سدیم دارای بوی بسیار زننده بوده و قدرت خورندگی بالایی دارد.
- قدرت اکسید شوندگی کلر مایع بالا بوده و به همین دلیل در تماس با پوست و چشم موجب سوزش می گردد. در صورت برخورد دست یا چشم به سرعت نسبت به شستشوی اقدام نمایید.
- آب ژاول منجر به خفگی شده و به همین دلیل نباید از آنها در محیط های در بسته استفاده نمود.
- ترکیب کلر مایع و آمونیاک منجر به تولید گازهای خطرناک خفه کننده میشود.
- خوردن هیپوکلریت سدیم بسیار خطرناک بوده و فرد را باید بلافاصله به مراکز درمانی انتقال دهید.
کاربرد کلر مایع در تصفیه آب
با توجه به قدرت سفید کنندگی، ضدعفونی کنندگی، رفع بو و گند زدایی آب ژاول (کلر مایع) می توان از آن در صنایع و محیط های مختلفی استفاده نمود. علاوه بر کاربرد این ترکیبات در صنعت تولید قارچ و فرآوری مواد غذایی و همچنین پالایش محصولات نفتی و شستشوی سطوح، اصلی ترین کاربرد آنها در تصفیه آب و فاضلاب می باشد. وجود باکتری ها و قارچ های بسیار ریز که می تواند بیماری های پوستی و تنفسی و گوارشی را به همراه داشته باشند، از جمله نگرانی ها در صنعت تصفیه آب و همچنین آب استخر می باشد. برای این منظور می توان هیپوکلریت سدیم به اندازه مناسب و متناسب با مقدار آب موجود در حوضچه استفاده نمود.
نکته بسیار مهم اینکه، در اثر تماس دست با کلر مایع حساسیت های پوستی و سوزش و خارش را منجر میشود، به همین دلیل می توان از پکیج کلر زنی استفاده نمود.
کاربرد هیپوکلریت سدیم در تصفیه فاضلاب
از دیگر کاربردهای مهم و اصلی این ترکیبات می توان به رفع بوی زننده از چاه ها و حوضچه های تصفیه فاضلاب اشاره نمود. هیپوکلریت سدیم قدرت بسیار بالایی در از بین بردن باکتری ها و قارچ ها داشته و به دلیل گند زدایی می تواند تا حد زیادی بوی بد موجود در چاه های فاضلاب را از بین ببرد.
قیمت کلر مایع یا آب ژاول
قیمت کلر مایع با توجه به درجه خلوص یا اصطلاحا اکتیو آن تعیین می گردد. در حالت نرمال درجه خلوص این مواد 15 تا 19 می باشد و قدرت گند زدایی آنها با تمام متفاوت است. برای استعلام قیمت روز کلر مایع می توانید با کارشناسان گروه صنعتی هفت در تماس باشید.
خرید کلر مایع
گروه صنعتی هفت از بزرگترین تولیدکنندگان و ارائه دهندگان کلر مایع با درجه خلوص بالا به صورت عمده می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ویژگی های این محصولات، درجه اکتیو و غیره، کارشناسان گروه صنعتی هفت مشاوره رایگان قبل از خرید کلر مایع ارائه می دهند.
