تصفیه فاضلاب صنعت آبکاری به دلیل وجود حجم بالایی از فلزات سنگین و مواد آلی و غیر آلی سمی، از مهم ترین فرآیندهایی می باشد که در این صنعت صورت میگیرد. اهمیت این مسئله به اندازه ای می باشد که پساب های حاصل از صنایع آبکاری به طور مستقیم مجوز ورود به طبیعت را دارا نبوده و باید کیفیت آنها به سطح مطلوبی برسد. گروه صنعتی هفت؛ تولیدکننده پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی در ادامه نگاهی جامع به تصفیه فاضلاب آبکاری داشته و روش های مختلف در این زمینه را شرح خواهد داد.
آنچه در این مطلب می خوانید:
دلایل اهمیت تصفیه فاضلاب صنعت آبکاری
آبکاری فلزات در صنایع مختلف از قبیل خودروسازی، جواهرسازی، مخابرات، ماشین کاری و هوا فضا و تولید سخت افزارها کاربرد گسترده ای دارد. در طی انجام دادن مراحل مختلف آبکاری فلزات، مواد سمی و غیر سمی بسیار زیادی به پساب ها وارد میشوند که ورود آنها به طبیعت یک خطر و تهدید جدی برای سلامتی تمام موجودات به شمار می رود. مرحله آبکشی و شستشو و همچنین نشت مواد مخصوص آبکاری از وان و حوضچه های اختصاص یافته به این کار از جمله مواردی هستند که در افزایش مواد آلاینده فاضلاب ها این صنعت نقش زیادی دارند. تصفیه فاضلاب صنعت آبکاری راهکاری مناسب برای افزایش کیفیت این پساب ها قبل از ورود به طبیعت می باشد. از جمله مواد بسیار خطرناک که در پساب های صنایع آبکاری به وفور دیده میشود می توان به سیناور و کروم اشاره نمود که حذف آنها با روش های الکتروشیمیایی و شیمیایی متعدد صورت میگیرد.
مشخصات فاضلاب صنعت آبکاری
در مراحل مختلف شستشو و آبکاری مواد آلاینده متعددی وارد فاضلاب های این صنعت میشود که از جمله آنها می توان به انواع فلزات سنگین از قبیل نقره، کروم، کادمیوم، سرب، نیکل، روی و طلا اشاره نمود. علاوه براین، چربی و روغن و مواد شوینده مختلف نیز در این پساب ها وجود دارد که حذف آنها نیاز به روش های خاصی دارد. لازم به ذکر است که فاضلاب تولید شده در مرحله شستشو فلزات دارای خاصیت اسیدی و قلیایی می باشد و قبل از انتخاب روش مناسب برای حذف آنها، لازم است مقدار PH اندازه گیری شود تا راهکار مناسبی برای این منظور ارائه گردد.
مهم ترین گام ها در تصفیه فاضلاب صنعت آبکاری
همانطور که اشاره شد، نوع مواد آلاینده موجود در فاضلاب های صنایع آبکاری متفاوت است و دایره گسترده ای از مواد سمی و غیر سمی و فلزات سنگین و مواد پاک کننده را شامل میشود. به همین دلیل، به عنوان اولین گام لازم است نوع مواد آلاینده شناسایی شده و پس از بررسی مقدار آنها و شرایط محیط، روش و تجهیزات مناسبی را برای این منظور انتخاب نمود. جداسازی مواد آلاینده و حذف مرحله ای هر یک می تواند راندمان کار تصفیه فاضلاب صنعت آبکاری را تا حد زیادی افزایش دهد. به طور کلی می توان گفت روش های مختلفی که برای تصفیه پساب آبکاری به کار می رود شامل موارد زیر می باشد:
- ترسیب فلزات سنگین
- لخته سازی
- منعقد سازی با کمک مواد منعقد کننده و پلیمری
- ته نشینی مواد لخته شده در کف حوضچه
- جمع آوری لجن و حذف آب اضافه در آن به کمک فیلتر پرس
- خروج فاضلاب تصفیه شده با کیفیت بالا و ورود به طبیعت
ترسیب فلزات سنگین
یکی از معمول ترین روش ها در تصفیه فاضلاب صنعت آبکاری، ترسیب فلزات سنگین می باشد که در نهایت منجر به کاهش غلظت آنها می گردد. برای این منظور از هیدروکسیدها و سولفیدها استفاده میشود. با توجه به اهمیت بسیار زیاد PH برای ترسیب فلزات سنگین با هیدروکسیدها، لازم است ابتدا PH پساب ها اندازه گیری شود. در حالت معمول PH باید در بازه 8.5 تا 9.5 باشد تا فلزات به خوبی با هیدروکسیدها وارد واکنش شوند. لازم به ذکر است که، پس از واکنش فلزات با هیدروکسیدها، به ذرات بادار تبدیل شده و به مرور ته نشین خواهند شد. البته، اگر فلزات واکنش داده شده با هیدروکسیدها ته نشین نشوند، به منظور سرعت بخشیدن به این فرآیند، می توان از مواد منعقد کننده و لخته کننده از قبیل آلوم و آهن استفاده نمود.
تصفیه فاضلاب آبکاری حاوی سیانور
یکی از مهم ترین و خطرناک ترین ترکیبات موجود در فاضلاب صنایع آبکاری، سیانور می باشد که خطری جدب و مرگبار برای طبیعت و سلامت انسان محسوب میشود. برای از بین بردن و حذف سیانور موجود در این پساب ها لازم است ابتدا PH را در بازه 10.5 تا 11 تنظیم نمود. در نهایت پس از تنظیم PH مقدار مورد نیاز ترکیبات کلر دار به درون پساب ها تزریق میشود. پس از انجام این فرآیند، اصطلاحا اکسیداسیون سیانور انجام میشود.
تصفیه فاضلاب آبکاری حاوی کروم
از دیگر مواد سمی و خطرناک که لازم است به روش های مختلف نسبت به حذف آن از پساب های آبکاری اقدام شود، کروم شش ظرفیتی می باشد. در حالت کلی، کروم های شش ظرفیتی به دلیل انحلال پذیری بالا باید به سه ظرفیتی تبدیل شوند تا قدرت انحلال آنها کاهش پیدا کند. برای تبدیل کروم شش ظرفیتی به سه ظرفیتی از روش های مختلفی می توان استفاده نمود که رایج ترین آنها، روش های الکتروشیمیایی می باشد. علاوه براین، می توان با تنظیم PH در بازه 5.2 تا 4 و تزریق بی سولفیت سدیم و مواد مشابه و منعقد کننده نسبت به لخته سازی کروم شش ظرفیتی اقدام نمود. لازم به ذکر است که، پس از عمل انعقاد الکتروشیمیایی کروم به cr(oh)2 تبدیل میشود که براحتی بصورت لجن در کف حوضچه تصفیه ته نشین خواهد شد.
تصفیه فاضلاب صنعت آبکاری حاوی چربی
در مرحله شستشو فلزات حجم بالایی از چربی و روغن و ذرات کلوئیدی به فاضلاب آبکاری وارد میشود. برای حذف این مواد می توان از انواع مواد منعقد کننده از قبیل پلیمرها استفاده نمود. پس از تزریق مواد منعقد کننده، ذرات کلوئیدی باردار خنثی شده و منعقد کننده ها مانند پل این ذرات را به هم متصل نموده و منجر به تولید لخته و لجن خواهند شد.
جمع آوری لجن
به عنوان آخرین گام در تصفیه فاضلاب صنایع آبکاری، لازم است لجن ته نشین شده در کف حوضچه ها به روش های مختلف تخلیه گردد. این لجن را می توان به طبیعت وارد نمود و بدون نگرانی بابت وجود مواد سمی از آن استفاده کرد. لجن ته نشین شده در کف حوضچه های تصفیه خانه حاوی مقدار زیادی آب می باشد که به کمک فیلتر پرس حجم زیادی از مایعات موجود در آن حذف شده و ماده ای نیمه جامد از خروجی دستگاه دریافت شده و وارد طبیعت می گردد.
طراحی و تولید تجهیزات تصفیه فاضلاب صنعت آبکاری
با توجه به پیچیدگی فرآیند تصفیه فاضلاب صنایع آبکاری و نیاز به تجهیزات متعدد برای هر مرحله از این کار، گروه صنعتی هفت مجموعه ای از این تجهیزات را در قالب پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی طراحی و تولید نموده است. این پکیج با توجه به نوع فاضلاب و مواد آلانیده موجود در آنها و روش های مورد نیاز برای تصفیه به صورت کاملا منحصر به فرد طراحی و تولید می گردد. برای اطلاع از شرایط و ویژگی های این پکیج از طریق راه های ارتباطی ذکر شده در پایین صفحه می توانید با کارشناسان گروه صنعتی هفت در ارتباط باشید.