تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی یا PCWW و حذف مواد آلی و غیر آلی و سایر آلاینده های موجود در آنها از مهم ترین مراحل قبل از انتقال این پساب ها به طبیعت می باشد. خطرات بسیار زیادی که ورود این پساب ها با ورود به طبیعت و آب دریا به همراه دارند، باعث شده است تا روش های و فرایند و تجهیزات متعددی برای تصفیه فاضلاب پتروشیمی طراحی و معرفی گردد و به یکی از اصلی ترین مطالعات در این حوزه تبدیل شود. گروه صنعتی هفت؛ تولیدکننده پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی و تجهیزات حوزه تصفیه آب و فاضلاب در ادامه نگاهی جامع به روش های نوین، فرایندهای اصلی و تجهیزات مورد نیاز در تصفیه فاضلاب صنایع نفت و پتروشیمی خواهد داشت.
آنچه در این مطلب می خوانید:
هدف از تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی
پساب تولید شده در صنایع نفت و پتروشیمی مجموعه عظیمی از انواع مواد آلاینده مختلف می باشد که ورود هر یک به طبیعت می تواند به تهدیدی جدی برای سلامتی خاک و آب و آبزیان و انسان ها و سایر موجودات تبدیل شوند. از مهم ترین آلاینده های موجود در فاضلاب پتروشیمی می توان به مواد جامد و کلوئیدی معلق اشاره نمود که در دمای 103 تا 105 درجه سانتی گراد نیز از بین نمی روند. گازهای بسیار بد بو که به دلیل تجزیه مواد آلی و گازهای محلول در فاضلاب بوجود می آیند، کربوهیدرات ها، مواد پاک کننده، دما، رنگ، پروتئین ها، انواع چربی های غیر قابل تجزیه توسط میکروارگانیسم ها، BOD، COD، TOC، کلریدها، فلزات سنگین، نیتروژن، ترمیبا غیر آلی سمی، فسفر، دی اکسید کربن، آمونیاک، متان، انواع باکتری های بیماری زا از قبیل سالمونا، شیگا، ویبریوکلرا، پرسینیا، کمپیلوباکتر و انواع ویروس و جلبک های مضر همگی مواردی هستند که باید با تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی نسبت به حذف آنها اقدام نمود.
حذف گروه های مختلف مواد آلاینده موجود در پساب های تولید شده در صنایع پتروشیمی در نهایت می تواند کیفیت آنها را تا حد مطلوبی افزایش داده و به عنوان آب مورد نیاز مزارع کشاورزی و باغبانی مورد استفاده قرار گیرند. با این راهکارها نه تنها سلامت طبیعت به خطر نخواهد افتاد، بلکه در مصرف آب نیز تا حد زیادی صرفه جویی می شود.
فرایندهای تصفیه فاضلاب پتروشیمی
با توجه به تنوع بالا در مواد آلاینده آلی و غیر آلی و چربی ها و غیره در فاضلاب پتروشیمی، تنها با یک فرآیند امکان تصفیه و حذف آلاینده ها وجود ندارد. به عبارت دیگر، تصفیه فاضلاب پتروشیمی به مجموعه ای از فرآیندهای مختلف گفته میشود که در هر مرحله گروه خاصی از آلاینده ها هدف اصلی قرار میگیرند. از مهم ترین مراحل تصفیه این پساب ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
مرحله پیش تصفیه؛ تصفیه فیزیکی
اولین مرحله از تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی، تصفیه فیزیکی می باشد که در بسیاری از مواقع به عنوان مرحله پیش تصفیه در نظر گرفته میشود. همان طور که از نام این نوع تصفیه مشخص است، با برخی از تجهیزات از قبیل آشغالگیر دستی و مکانیکی و موارد مشابه تلاش میشود تا ذرات معلق و بزرگ و جامد موجود در پساب ها جمع آوری شوند. خروجی این مرحله از نظر کیفیت و میزان BOD، COD و سایر فاکتورها هیچ تغییری نمی کند و تنها به منظور تسهیل گام های بعدی و جلوگیری از آسیب وارد شده به تجهیزات انجام میشود.
تصفیه اولیه فاضلاب صنایع پتروشیمی
حذف ذرات کلوئیدی، انواع چربی و ذرات معلق از مهم ترین مواردی می باشند که با روش هایی از قبیل لخته سازی، شناور سازی و چربی گیری کیفیت پساب را تا حدی افزایش می یابد. از جمله این روش ها می توان به گزینه های زیر اشاره نمود:
چربی گیری با DAF
چربی گیر DAF از تجهیزات و روش های بسیار معمول در تصفیه پساب صنایع پتروشیمی می باشد که هدف در آن، حذف آلاینده ها و ذرات معلق با تزریق هوای فشرده به درون مخزن فاضلاب است. به عبارت دیگر، با تزریق هوا به درون فاضلاب، مولکول های هوا به ذرات معلق چسبیده و آنها را به سطوح بالایی و بیرونی پساب ها منتقل خواهند کرد. البته به منظور تسریع در فرآیند چربی گیری با این روش، مواد منعقد کننده نیز همزمان تزریق میشوند و در نهایت این ذرات توسط اسکیمر جمع آوری می شود.
چربی گیر با CPI
چربی گیر CPI یا Corrugated Plate Interceptor از دیگر روش های حذف ذرات کلوئیدی می باشد که در تصفیه فاضلاب صنایع شیمیایی و پالایشگاه ها کاربرد زیادی دارد. این تجهیزات بر اساس قانون استوکس و اختلاف دانسیته ذرات عمل نموده و به کمک صفحات مورب و موازی داخل مخزن جداسازی صورت میگیرد. این صفحات مورب زاویه 45 تا 60 درجه داشته و در صورت برخورد پساب ها و ذرات معلق موجود در آنها، ذراتی که چگالی بالاتری دارند روی صفحات قرار گرفته و مابقی به پایین منتقل میشوند. علاوه بر CPI، ممکن است از نوع دیگری از چربی گیرها به نام چربی گیر API نیز استفاده شود که تنها تفاوتش با CPI در مورب نبودن صفحات آن است.
لخته سازی فاضلاب
روش های مختلفی برای لخته سازی و منعقد کردن فاصلاب پتروشیمی وجود دارد. در این گام از برخی مواد پلیمری کاتیونی و آنیونی یا بدون بار استفاده میشود تا ذرات باردار موجود در پساب ها را خنثی نموده و منجر به اتصال آنها به یکدیگر و تشکیل لخته شوند. با توجه به نوع مواد آلاینده موجود در فاضلاب از مواد منعقد کننده آنیونی یا کاتیونی و خنثی استفاده میشود. البته در چند سال اخیر برخی از روش های نوین برای این منظور ارائه شده است که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت.
تصفیه ثانویه؛ تصفیه بیولوژیکی فاضلاب پتروشیمی
پساب ها پس از پشت سر گذاشتن گام های قبل و حذف برخی از مواد آلاینده موجود در آنها، برای تصفیه بیشتر وارد مخازن دیگری برای تصفیه هوازی و بی هوازی خواهند شد. ابتدا با روش های بی هوازی تلاش میشود تا مواد آلی تجزیه ناپذیر توسط باکتری و میکروارگانیسم های بی هوازی تجزیه شده و در نهایت باکتری های هوازی گام بعدی تصفیه را انجام خواهند داد. از جمله روش های بسیار رایج برای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب صنایع پتروشیمی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- MBBR یا Moving Bed Biofilm Reactor (بی هوازی)
- روش بیوراکتیو غشایی یا MBR (بی هوازی)
- EAAS یا Extended Aeration Activated Sludge (بی هوازی)
- SBR (بی هوازی)
- UASB (هوازی)
- UABR (هوازی)
تصفیه تکمیلی فاضلاب پتروشیمی
به عنوان تصفیه تکمیلی فاضلاب پتروشیمی تلاش میشود تا با روش های مختلف عملیات ضدعفونی و زلال سازی صورت گیرد. استفاده از روش های ممبرانی، تزریق ازن و کلر با پکیج کلر زنی در این گام رایج می باشد. البته در محیط های بزرگ و پالایشگاهی از حوضچه های کلر زنی استفاده میشود و پس از اتمام این فرآیند میزان PH اندازه گیری شده و در صورتی که به مقدار استاندارد رسیده باشد، در نهایت پساب ها اجازه ورود به طبیعت و استفاده در مزارع کشاورزی را پیدا خواهند کرد. علاوه براین، به کمک فیلتر شنی و فیلتر غشایی و اکسیداسیون نیز کیفیت فاضلاب تا حد زیادی افزایش داده میشود.
روش های نوین تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی
همان طور که در مرحله تصفیه اولیه فاضلاب صنایه پتروشیمی اشاره شد، برخی از روش های نوین برای لخته سازی و شناورسازی ارائه شده اند که تاثیر مطلوبی در تسریع و بهبود فرآیند تصفیه ایجاد خواهند کرد. این روش ها عبارتند از:
- شناور سازی با روش EF: شناورسازی به کمک آند گرافیتی و کاتد فولادی ضد زنگ صورت میگیرد
- انعقاد با روش EC: انعقاد ذرات باردار به کمک الکترودها آهن و آلومینیوم صورتمی گیرد
- ازن زنی و BAC: برای حدف آمینو بنزوئیک اسید موجود در فاضلاب های پتروشیمی و همچنین فنول ها و ABS مورد استفاده قرار میگیرد.
طراحی و تولید پکیج تصفیه فاضلاب پتروشیمی
گروه صنعتی هفت که از با سابقه ترین تیم ها در زمینه طراحی و تولید تجهیزات تصفیه فاضلاب و آب به شمار می رود، پروژه های متعددی را برای تصفیه فاضلاب پالایشگاه ها و صنایع پتروشیمی با موفقت اجرا نموده است. مهندسین و طراحان و کارشناسان این مجموعه پس از بررسی نوع مواد آلاینده و مقدار آنها، تجهیزات مختلفی را برای هر گام از تصفیه طراحی و تولید نموده اند. برای اطلاع از ویژگی های هر یک از تجهیزات مورد استفاده در این صنعت و دریافت مشاوره می توانید از طریق راه های ارتباطی ذکر شده در پایین صفحه با کارشناسان این گروه در ارتباط باشید.
