تصفیه فاضلاب نساجی و رنگرزی به دلیل حجم زیاد مواد آلاینده شیمیایی و آلی موجود در آنها و همچنین مصرف بالا آب در این صنعت اهمیت زیادی دارد. استفاده مجدد از آب تولید شده در این صنایع و افزایش کیفیت آنها قبل از ورود به محیط زیست و جلوگیری از وارد شدن زیان به سلامت طبیعت دو دستاورد با تصفیه فاضلاب نساجی و رنگرزی به شمار می روند. گروه صنعتی هفت؛ تولید کننده پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی و بهداشتی، در ادامه به روش ها و گام های مهم و اصلی برای تصفیه فاضلاب رنگرزی و نساجی پرداخته و تجهیزات مورد نیاز آن را معرفی خواهد نمود.
آنچه در این مطلب می خوانید:
دلایل اهمیت تصفیه فاضلاب نساجی و رنگرزی
نساجی و تولید پارچه و رنگرزی آن از مراحل متعددی تشکیل شده است که در هر گام مواد آلاینده متعددی به پساب های آن اضافه می گردد. آماده سازی نخ، ریسندگی، آهار زنی، بافندگی، آهارگیری، پشم شویی، سفیدکنندگی، سوزاندن، پاکسازی الیاف، رنگرزی و چاپ از جمله فرآیندهایی هستند که در این صنعت اجرا می گردند. در برخی از این گام ها میزان آلودگی و آلاینده های وارد شده به فاضلاب کم و در برخی بسیار زیاد می باشد. یکی از مهم ترین مواردی که لازم است برای انتخاب روش های تصفیه فاضلاب نساجی و رنگرزی مد نظر قرار داد، نوع مواد ذائد و آلاینده های موجود در هر گام و شناسایی راه حل هایی برای حذف آنها می باشد. در حالت کلی بیشترین مقدارمواد آلاینده در فرآیندهای زیر تولید میشوند:
- آهار زنی
- آهار گیری
- پشم شویی
- سفید کنندگی
- پاک سازی الیاف
- رنگرزی
- چاپ
در این گام ها مواد ذائد متعددی تولید میشوند و با تصفیه فاضلاب نساجی و رنگرزی در واقع تلاش میشود تا اثرات منفی این فرآیندها تا حد زیادی کاهش پیدا کند. مهم ترین آلاینده های تولید شده در این صنعت عبارتند از: BOD، COD، آفت کش، ترکیبات آلی فرار به شکل گاز، حشره کش ها، مواد ضدعفونی کننده، هیپوکلریت، سود سوزآور، انواع اسیدها، رزین، نشاسته، گلوکز، موم، خاکستر سود، روغن، حلال ها، تثبیت کننده ها، انواع فلزات، مواد کاتیونی و آلی، نمک ها، سورفکتانت و انواع مواد سمی دیگر و ذرات جامد معلق و پرز و نخ و غیره.
ورود این مواد به طبیعت و نفوذ آنها به سفره های آب زیرزمینی به مرور منجر به ایجاد خطر برای سلامت انسان و سایر موجودات خواهد شد. علاوه براین، صنعت نساجی و رنگرزی مصرف آب بسیار بالایی دارند و به عنوان مثال برای تولید یک کیلوگرم پارچه حدود 200 لیتر آب مصرف میشود. با توجه به شرایط خشکسالی و کمبود منابع آبی در تمام دنیا، تصفیه فاضلاب نساجی و رنگرزی باعث میشود تا پساب ها با سطح کیفی مطلوب در صنایع کشاورزی مورد استفاده قرار گیرند.
روش های تصفیه فاصلاب نساجی و رنگرزی
با توجه به نوع مواد آلاینده تولید شده در هر مرحله از فرآیندهای نساجی، روش ها و تجهیزات مختلفی برای تصفیه کاربرد دارد. علاوه براین، در صنعت نساجی الیاف به کار رفته در آنها تنوع زیادی داشته و برای هر یک از روش های متفاوتی در رنگرزی استفاده می شود. لذا باید بتوان بر اساس نوع الیاف، شیوه های رنگرزی و همچنین نوع رنگ مصرفی در آنها بهترین روش را برای تصفیه پساب ها انتخاب نمود. در حالت کلی، فرایند تصفیه فاضلاب نساجی و رنگرزی را می توان به سه بخش تقسیم بندی نمود که شامل تصفیه اولیه یا فیزیکی، تصفیه بیولوژیکی یا ثانویه و تصفیه شیمیایی یا تکمیلی می باشند.
تصفیه اولیه یا فیزیکی فاضلاب نساجی
اولین گام در تصفیه پساب های نساجی و سایر صنایع که آسان ترین مرحله نیز به شمار می رود، تصفیه فیزیکی می باشد. در این مرحله هدف از بین بردن ذرات جامد معلق در پساب ها از قبیل نخ، پرز و موارد مشابه می باشد. برای این منظور از تجهیزات مختلفی می توان استفاده نمود از قبیل آشغالگیر مکانیکی و دستی. علاوه براین، با تزریق مواد منعقد کننده می توان حجم بالایی از ذرات کلوئیدی موجود در فاضلاب نساجی را از بین برد. برای منظور از لخته سازی مکانیکی و شیمیایی استفاده شده و پس از منعقد کردن ذرات معلق به آنها فرصت ته نشینی داده میشود. با انجام این فرآیندها می توان از آسیب وارد شدن به تجهیزات گام های بعدی جلوگیری کرد و همچنین راندمان آنها را نیز افزایش داد. لازم به ذکر است که پساب خروجی از این مرحله به دلیل کیفیت پایین از نظر نوع مواد شیمیایی و بیولوژیکی موجود در آنها اجازه ورود به طبیعت را ندارند.
تصفیه بیولوژیکی یا ثانویه فاضلاب رنگرزی
تصفیه بیولوژیکی فاضلاب نساجی و رنگرزی به عنوان دومین گام در افزایش کیفیت پساب های تولید شده در این صنعت مورد استفاده قرار میگیرد.در این مرحله به کمک باکتری و میکروارگانیسم های هوازی و بی هوازی و تصفیه به کمک لجن فعال می توان حجم زیادی از مواد آلی تجزیه ناپذیر و ذرات کلوئیدی را از بین برد. استفاده از لاگون های هوادهی نیز در این گام رایج بوده و با توجه به شرایط محیط می توان حوضچه هایی را برای این منظور راه اندازی نمود. به عنوان مثال، با فرآیندهای تصفیه هوازی و بی هوازی می توان BOD، COD و SS ایجاد شده در مرحله آهار با نشاسته را حذف نمود و همچنین برای حذف آلاینده های مرحله آهارگیری، پشم شویی و رنگرزی را نیز کاهش داد. روش های UASB، UAFBR و UABR از رایج ترین روش های بیولوژیکی و بی هوازی می باشند که برای تصفیه فاضلاب نساجی ها کاربرد گسترده ای دارند.
تصفیه شیمیایی یا تکمیلی فاضلاب نساجی و رنگرزی
به عنوان یک گام مهم و تکمیلی برای تصفیه فاضلاب نساجی و رنگرزی می توان از روش های ممبرانی متعدد مانند میکروفیلتراسیون، نانو فیلتراسیون و اسمز معکوس استفاده نمود. علاوه براین، فیلتراسیون به کمک کربن فعال، رس و جاذبه های طبیعی، تبادل یونی، فرایندهای الکتروشیمیایی، تبخیر حرارتی، تجزیه فتوکانالیتی و فرآیندهای اکسیداسیونی و ازن زنی نیز در این مرحله مورد استفاده قرار میگیرد. با توجه به نوع مواد آلاینده می توان هر یک از این تجهیزات و روش ها را به کار برد و به طوئر کلی روش مشخص و یکسانی برای تمام پساب های تولید شده این صنعت وجود ندارد.
طراحی و تولید تجهیزات مورد نیاز تصفیه فاضلاب نساجی و رنگرزی
تصفیه فاضلاب نساجی و رنگرزی یکی از پیچیده ترین و سخت ترین نوع تصفیه پساب های صنعتی می باشد که طیف زیادی از تجهیزات در گام های مختلف تصفیه در آن مورد استفاده قرار میگیرند. گروه صنعتی هفت؛ تولید کننده تجهیزات تصفیه آب و فاضلاب و انواع پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی مجموعه گسترده ای از تجهیزات مورد استفاده در فرآیندهای فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی تصفیه فاضلاب را با بالاترین کیفیت طراحی و تولید نموده است. هر یک از این تجهیزات با توجه به نوع فاضلاب و شرایط موجود در محیط و تصفیه خانه توسط مهندسین و تکنسین های حرفه ای و مطابق با استانداردهای روز دنیا طراحی و تولید میشوند. برای اطلاع از ویژگی ها و مشخصات هر یک از محصولات گروه صنعتی هفت می توانید از طریق راه های ارتباطی ذکر شده در پایین صفحه با کارشناسان این مجموعه در ارتباط بوده و مشاوره رایگان دریافت نمایید.
