استفاده مفید از فاضلاب یکی از چالش های بسیار مهم در دنیای امروز می باشد تا بتوان به کمبود منابع آبی و خشکسالی های پیاپی غلبه کرد. آب خاکستری تولید شده در محیط های صنعتی، بیمارستانی و بهداشتی علیرغم اینکه حاوی میکروارگانیسم ها و مواد شیمیایی خطرناک هستند، با کمی تغییر می توانند به منبعی بی نظیر از مواد آلی مورد استفاده در کشاورزی تبدیل شده یا برای تولید انرژی آنها را انتخاب کرد. برای آشنایی با چندین راهکار مناسب برای استفاده مفید از فاضلاب صنعتی و بهداشتی در ادامه با این بخش از آموزش تصفیه فاضلاب با ما در گروه صنعتی هفت همراه باشید.
آنچه در این مطلب می خوانید:
چرا فاضلاب مفید است؟
فاضلاب به آب های مصرف شده در شهرها و محیط های صنعتی و کشاورزی گفته میشود که با مواد آلی، میکروب و میکروارگانیسم ها و غیره ترکیب میشوند. در روند ایجاد فاضلاب آب زلال و شفاف به آب خاکستری تبدیل شده و بو و طعم آن نیز تغییر پیدا می کند. مصرف بسیار زیاد آب و تولید آب خاکستری باعث شده است تا فعالان محیط زیست با نگرانی هایی مواجه شده و به همین دلیل تصفیه فاضلاب انجام میشود.
حال سوال این است، آیا امکان استفاده مفید از فاضلاب وجود دارد؟ ورود پساب ها به طبیعت نمی تواند منجر به تخریب محیط زیست و ایجاد بیماری برای انسان و حیوان و آبزیان شود؟
وجود آلاینده های متعدد شیمیایی و بیولوژیکی در فاضلاب باعث شده است تا ورود مستقیم آنها به طبیعت از سوی سازمان محیط زیست ممنوع اعلام شود. اما اگر آب خاکستری توسط پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی و بهداشتی تصفیه شوند، خروجی آنها به کیفیت مطلوب برای ورود به طبیعت دست پیدا می کنند. پس از تصفیه فاضلاب می توان از آن استفاده های مفیدی داشت همچون:
- فاضلاب تصفیه شده حاوی مواد آلی بوده و به عنوان کود در کشاورزی می توان از آن استفاده کرد.
- در روند تصفیه فاضلاب می توان بیوگازهای مناسب را تولید و آن را به منبع انرژی تبدیل کرد.
- پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی میکروارگانیسم های مضر را از بین برده و لجن باقی مانده از تصفیه منبع سرشار از انرژی برای خاک کشاورزی هستند.
لازم به ذکر است که افراد فعال در این حوزه از قبیل ژن جیسون یکی از اساتید گروه انرژی در دانشگاه واشنگتن، فاضلاب را زباله در نظر نگرفته بلکه آن را منبعی از مواد آلی می دانند. از نظر این گروه از افرد کافیست از مواد آلی موجود در فاضلاب استفاده مفید شود تا بتوان انرژی زیادی از بیوگازهای آن بدست آورد.
استفاده مفید از فاضلاب در تولید انرژی
فاضلاب تصفیه شده کاربردهای زیادی داشته و تولید انرژی از آنها یکی از این موارد است. تصفیه فاضلاب شامل مراحل متعددی بوده و یکی از مهم ترین آنها تصفیه فاضلاب بیولوژیکی می باشد. در سیستم هایی دارای تصفیه بیولوژیکی بی هوازی، بیوگازهای تولید شده از قبیل متان می توانند به عنوان سوخت در سایر صنایع مورد استفاده قرار گیرند. علاوه براین، در محیط های آزمایشگاهی یکی از استفاده های مفید از فاضلاب را تولید برق در نظر میگیرند. با تعیین آند و کاتد می توان از فاضلاب های صنعتی و بهداشتی بیوالکتریک تولید کرد.
استفاده از فاضلاب در کشورزی و باغبانی
کشاورزی بیشترین مصرف آب را داشته و این مساله بسیار نگران کننده است. علاوه بر تغییر در روش های آبیاری و استفاده از آبیاری قطره ای، فاضلاب تصفیه شده نیز در این زمینه کاربرد پیدا کرده است. به طوریکه در حال حاضر برای استفاده مفید از فاضلاب آن را در کشاورزی و باغبانی به کار می برند. چون فاضلاب های تولید شده در بخش های صنعتی و بهداشتی حاوی حجم بالایی از مواد آلی از قبیل فسفر بوده و نقش کود را می توانند ایفا کنند. البته در استفاده از فاضلاب تصفیه شده در کشاورزی لازم است چند نکته مهم مد نظر قرار گیرد که عبارتند از:
- در کشت سبزیجات و میوه هایی که به صورت خام و تنها با چند مرتبه شستشو مصرف میشوند، آبیاری باید با آب سالم و بدون آلودگی انجام شود.
- یکی از استفاده های مفید فاضلاب، آبیاری گندم و جو و موادی هستند که بعد از طبخ و حرارت دهی مصرف میشوند. برای این قبیل از محصولات کشاورزی می توان فاضلاب تصفیه شده را به کار برد.
- آبیاری درختان بدون میوه از قبیل کاج، سرو و صنوبر و غیره با هم نوع آب می توانند آبیاری شوند. اما حتما باید فاضلاب برای آبیاری آنها تصفیه شده باشد تا منجر به آلودگی محیط اطراف و شیوع بیماری نشود.
در نتیجه می توان گفت، اگر قصد استفاده مفید از فاضلاب را در صنعت کشاورزی و باغبانی دارید، حتما باید به نوع محصولات مزرعه توجه داشته باشید. علاوه براین، در اینجا منظور فاضلاب تصفیه شده بوده و هیچ نوع فاضلاب قبل از تصفیه نباید وارد طبیعت شوند.
استفاده از فاضلاب در صنعت
واحدهای صنعتی و کارخانجات مختلف از دیگر مصرف کننده های آب هستند و روزانه حجم بسیار بالایی از فاضلاب را تولید می کنند. آب مصرف شده در بخش های مختلف کارخانجات حاوی مواد شیمیایی مختلف بوده و با تصفیه صحیح می توان کیفیت آنها را بهبود داد. فاضلاب تصفیه شده یکی از بهترین گزینه ها برای شستشوی سالن های مختلف کارخانجات و واحدهای صنعتی به شمار می رود. علاوه براین، برای خنک سازی ماشین آلات صنعتی و حتی در بویلر و دیگ بخار و سیستم های خنک کننده نیز این فاضلاب ها مورد استفاده قرار میگیرند.
فاضلاب تصفیه شده که در محیط های صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند، در صورتی مفید هستند که منجر به بیماری افراد نشوند. به همین دلیل روند تصفیه و تجهیزات به کار رفته برای ین منظور اهمیت بالایی دارد.
استفاده مفید از فاضلاب در خشکسالی
کافیست اخبار را پیگیری کنید تا با مساله بسیار مهم فرونشست زمین در مناطق مختلف ایران و سایر کشورها روبرو شوید. خشکسالی و کاهش سطح آب سفره های آب زیرزمینی مهم ترین دلیل برای فرونشست زمین می باشد و به همین دلیل راهکارهای متعددی در این زمینه ارائه شده است. به طوریکه می توان برای استفاده مفید از فاضلاب، تغذیه سفره های آب زیرزمینی را معرفی کرد.
ورود فاضلاب تصفیه شده و بدون آلودگی های خطرناک و شیمیایی و بیولوژیکی به طبیعت به مرور وارد لایه های زیرین زمین می گردد. به همین دلیل آب مصرف شده از سفره های آب زیرزمینی از این طریق جایگزین خواهد شد.
کاربرد فاضلاب تصفیه شده در فضای سبز شهری
یکی دیگر از مهم ترین استفاده های مفید از فاضلاب، کاربرد آنها در آبیاری و نگهداری فضای سبز شهری است. درختان، چمن و گل و گیاه موجود در پارک ها و میادین سطح شهر نیاز به آب بسیار زیادی دارند. استفاده از آب شرب برای نگهداری از فضای سبز به هیچ عنوان توجیه نداشته و می توان از فاضلاب تصفیه شده برای این منظور استفاده کرد.
علاوه بر آبیاری فضای سبز، از فاضلاب تصفیه شده می توان برای شستشوی سطوح و خیابان ها، سیستم های آتش نشانی و کارواش نیز به صورت مفید استفاده کرد. البته کیفیت خروجی روند تصفیه اهمیت زیادی دارد و با استفاده از تجهیزات استاندارد می توان به آن دست پیدا کرد. انواع پکیج تصفیه فاضلاب تولید شده توسط ما در گروه صنعتی هفت می تواند فاضلاب در تمام واحدهای صنعتی، بیمارستانی و شهری را به بالاترین سطح کیفی رسانده تا مجدد از آنها به صورت مفید استفاده کنید.
