TSS یا کل مواد جامد معلق در آب و فاضلاب از جمله فاکتورهای قابل اندازه گیری برای تعیین روش های مورد نیاز جهت تصفیه می باشد که ارتباط مستقیم با کیفیت آب و پساب ها دارد. این فاکتور در واقع تمام ذرات بزرگتر از 2 میکرون که در آب و فاضلاب معلق می باشند را اندازه گیری نموده و در فرآیند پیش تصفیه از آن استفاده میشود. گروه صنعتی هفت؛ تولیدکننده تجهیزات تصفیه فاضلاب در ادامه به تاثیرات منفی TSS و راه های کاهش آن اشاره خواهد نمود.
TSS (Total suspended solids) چیست؟
آلاینده های موجود در فاضلاب های تولید شده در بخش های مختلف مسکونی و صنعتی و غیره دارای تنوع زیادی می باشند. به طوریکه می توان انواع مواد آلی و غیر آلی، مواد شیمیایی، چربی و ذرات جامد در اندازه های مختلف در انواع فاضلاب ها موجود می باشند. هر یک از انواع آلاینده ها با توجه به نوع فاضلاب و محیطی که تولید شده اند دارای مقادیر متفاوتی می باشند. در اغلب پساب ها ذرات جامد معلق به تعداد زیاد وجود دارد که از نظر اندازه با هم متفاوت می باشند. به کلیه ذرات جامد معلق که اندازه آنها بیشتر از 2 میکرون بوده و امکان عبور از فیلترها را نداشته باشند، اصطلاحا TSS (Total suspended solids) گفته میشود.
شاخ و برگ، تکه های پارچه، دستکش و سرنگ های مورد استفاده در بیمارستان ها، پشم و مو و پوست موجود در فاضلاب کشتارگاه ها، تکه های چربی و باقی مانده میوه و مواد غذایی در کارخانجات و محیط های مسکونی از جمله مواردی هستند که منجر به افزایش TSS می شوند. وجود این ذرات منجر به تغییر رنگ آب و پساب ها شده و کیفیت آنها را تا حد زیادی کاهش می دهد.
استاندارد TSS چقدر است؟
هر یک از شاخص های کیفی فاضلاب دارای مقدار استاندارد بوده و در صورت بیشتر بودن از سطح مطلوب و ایده آل، استفاده مجدد از آنها یا ورودشان به طبیعت خطرناک است. استاندارد TSS با توجه به اینکه این آب ها به چه هدفی استفاده میشوند متفاوت می باشد. بر اساس دستورالعامل های ارائه شده توسط سازمان حفاظت از محیط زیست، کلیه آب و پساب هایی که در بخش های آبیاری مورد استفاده قرار میگیرند، استاندارد TSS آنها 100 میلی گرم بر لیتر می باشد. برای آبهای سطحی این مقدار به 40 میلی گرم بر لیتر کاهش پیدا می کند. تمام آبهایی که کل مواد جامد معلق در آنها بیشتر از این مقدار باشند لازم است قبل از مصرف تصفیه شوند.
روش اندازه گیری TSS
روش های اندازه گیری شاخص TSS تنوع زیادی دارند و از رایج ترین آنها می توان به روش زیر اشاره نمود:
- در ظرف کاملا تمیز و خشک و بدون کوچک ترین آلودگی مقدار مشخصی از آب یا پساب مورد نظر را ریخته میشود.
- سپس این آب از فیلترهای شیشه ای عبور داده میشود. این فیلترها قادرند ذرات کوچکتر از 2 میکرون را جمع آوری کنند.
- پس از عبور آب به فیلتر فرصت داده میشود تا کاملا خشک شود و آب روی آن کاملا تبخیر گردد.
- سپس فیلتر را مجدد وزن نموده و با وزن ابتدایی آن مقایسه میشود. مقدار اختلاف بین این دو میزان ذرات معلق موجود در آب می باشد
اثرات منفی TSS در تصفیه فاضلاب چیست؟
دلایل زیادی برای کاهش TSS در آب و فاضلاب وجود دارد که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ذرات جامد معلق در پساب ها به مرور منجر به انسداد تجهیزات تصفیه میشوند. به همین دلیل در مرحله پیش تصفیه به شیوه های مختلف مقدار آنها کاهش پیدا می کند.
- ذرات جامد معلق در آب های سطحی و رودخانه ها باعث میشوند تا سطح آب پوشانده شود. به مرور امکان عبور نور خورشید از آب وجود نخواهد داشت و اکسیژن آب تا حد زیادی کاهش پیدا می کند. به عبارت دیگر می توان گفت افزایش TSS به مرور منجر به افزایش BOD خواهد شد.
- تغییر رنگ آب و پساب ها به دلیل افزایش TSS رخ می دهد.
- مقدار زیاد ذرات جامد معلق در آب باعث میشود تا سایر گام های تصفیه با چالش های زیادی مواجه شوند و زمان بیشتری برای افزایش کیفیت پساب ها مورد نیاز خواهد بود. به عبارت دیگر، مقدار زیاد TSS در نهایت باعث کاهش راندمان فرآیند تصفیه می گردد.
چطور TSS یا کل مواد جامد معلق در آب را کاهش دهیم؟
روش های مختلفی برای کاهش مقدار کل جامد معلق در فاضلاب و آب وجود دارد که با توجه به اندازه ذرات جامد از آنها استفاده میشود. از جمله روش های مورد استفاده برای این منظور می توان به گزینه های زیر اشاره کرد:
- ذرات جامد با اندازه های بزرگ در مرحله پیش تصفیه با استفاده از انواع آشغالگیر مکانیکی و دستی قابل جمع آوری می باشند. آشغالگیرها قادرند ذرات با اندازه های بزرگ را جمع آوری کنند.
- فیلترهای مورد استفاده در مراحل پیش تصفیه و بعد از آن از دیگر انتخاب های مناسب برای کاهش TSS می باشند. با توجه به نوع فیلتر و اندازه منافذ موجود روی سطح آن ذرات قابل جمع آوری توسط آنها متفاوت خواهد بود.
